Tον Σεπτέμβριο του 2005 ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Δημήτρης Σιούφας είχε υποδεχθεί στην Αθήνα τον...
πρόεδρο της βρετανικών και ολλανδικών συμφερόντων πολυεθνικής εταιρείας Shell Ρόμπ Ρόουντς, τον οποίο συνόδευαν τότε ο πρόεδρος της Shell Ελλάδας Αλέξης Λάσκαρης και ο υπεύθυνος επί των Διεθνών Σχέσεων της Shell Γκουστάβο Γκιμάρες. Σε εκείνη τη συνάντηση στην οποία συμμετείχε και ο τότε υφυπουργός Οικονομίας Πέτρος Δούκας ο κ. Ρόουντς είχε συζητήσει με την τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείο Ανάπτυξης για τις εξελίξεις στο θέμα της τότε πετρελαϊκής κρίσης, για το επενδυτικό κλίμα που διαπιστωνόταν στην Ελλάδα και το κυριότερο: είχε καταστήσει σαφές προς τον κ. Σιούφα, ο οποίος θεωρούταν δεξί χέρι του τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, ότι παρακολουθούσε με ενδιαφέρον την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης.
Η Shell
Σε εκείνη τη συγκυρία, υποτίθεται ότι η ελληνική κυβέρνηση είχε αποφασίσει την χάραξη μιας σχετικά ανεξάρτητης ενεργειακής πολιτικής και, κυρίως, είχε επιχειρήσει να υλοποιήσει μια στρατηγικού χαρακτήρα διπλωματία των αγωγών ενισχύοντας την συνεργασία με τη Ρωσία.
Σήμερα ίσως οι ίδιες οι εξελίξεις καθιστούν, ίσως, πιο κατανοητή εκείνη την επίσκεψη του ισχυρού άνδρα της εταιρείας - κολοσσού Shell. Τι, όμως, είχε θέσει υπόψη του κου Σιούφα ο κ. Ρόουντς;
Ο ισχυρός άνδρας της πολυεθνικής είχε ενημερώσει τον τότε υπουργό Ανάπτυξης ότι η Shell είχε συγκεντρώσει υλικό από δορυφορικές φωτογραφικές λήψεις, στις οποίες βάσισε τους μετέπειτα ισχυρισμούς ότι στο Βόρειο και στο Κεντρικό Αιγαίο, στο Ιόνιο Πέλαγος, στα Δωδεκάνησα και στη θαλάσσια περιοχή ανοικτά των ακτών της Ηπείρου, θα ήταν δυνατή η άντληση αργού πετρελαίου, το οποίο θα μπορούσε να φτάσει και τα τέσσερα δις βαρέλια. Με λίγα λόγια τα στελέχη της Shell έδωσαν στον τότε υπουργό Ανάπτυξης να καταλάβει ότι είχαν σοβαρές ενδείξεις πως στο Ιόνιο πέλαγος υπάρχει πετρέλαιο. Σύμφωνα μάλιστα με τους ισχυρισμούς της Shell οι πιθανότητες εντοπισμού κοιτασμάτων πετρελαίου σε Αιγαίο, αλλά και Ιόνιο πέλαγος άγγιζαν το 3%, όταν για να ξεκινήσουν έρευνες απαιτείται μόλις ένα ποσοστό της τάξης του 0,8%.
Επειδή οι ισχυρισμοί της Shell μόνο τυχαίοι δεν μπορούν να χαρακτηρίζονται, σήμερα λύνονται σε γενικές γραμμές κάποιες απορίες. Όμως γεννάται σήμερα το ερώτημα: Τι έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση;
Τα κοιτάσματα
Η σημερινή ελληνική κυβέρνηση και πιο συγκεκριμένα ο αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Γιάννης Μανιάτης τον Ιούνιο του 2010 είχε προαναγγείλει την έναρξη ερευνών για κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά και στο Ιόνιο πέλαγος Δήλωνε τότε ο κ. Μανιάτης ότι . «Οι ενδείξεις που έχουμε στα εθνικά χωρικά ύδατα είναι αρκετά ισχυρές, ώστε να μας πείθουν ότι πρέπει ταχύτατα να δημιουργήσουμε έναν Δημόσιο φορέα, ο οποίος με αξιοκρατία και με πλήρη διαφάνεια θα προκηρύξει διαγωνισμούς, προκειμένου να έρθουν σοβαροί επενδυτές να ψάξουν για πετρέλαιο στον τόπο μας». Η ξαφνική αυτή αναφορά σίγουρα προκάλεσε ιδιαίτερα μεγάλο ενδιαφέρον, αν όχι έκπληξη. «Πετρέλαιο στο Ιόνιο;» αναρωτήθηκαν πολλοί. Πολύ πρόσφατα ο η ίδρυση του Δημοσίου αυτού φορέα ανακοινώθηκε: Η υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κα Τίνα Μπιρμπίλη ενημέρωσε το υπουργικό συμβούλιο για την ίδρυση του φορέα, ο οποίος ως ανώνυμη εταιρεία θα φέρει την επωνυμία «Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων Α.Ε.» (ΕΔΕΥ Α.Ε.).
Σε ότι έχει να κάνει με το Ιόνιο πέλαγος οι έρευνες αναμένεται να βασιστούν σε κάποια παλαιότερα σχέδια. Καταρχήν εκείνο το οποίο πρέπει να υπενθυμιστεί είναι ότι για πρώτη φορά έρευνα για πετρέλαιο στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το 1903. Τότε η βρετανική εταιρεία London Oil Development είχε εξασφαλίσει σχετική άδεια προκειμένου να ξεκινήσει χερσαίες έρευνες στη Ζάκυνθο.
Σήμερα, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές ενδέχεται να αξιοποιηθούν τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Shell, η οποία το 2005 έκανε λόγο για κοιτάσματα πετρελαίου κοντά στις ακτές της Ηπείρου. Την χρονική περίοδο 1997 – 2001 κάποιες ξένες εταιρείες μετά από μετρήσεις που είχαν πραγματοποιήσει σε χερσαίες περιοχές είχαν ενδείξεις για την ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου στη συγκεκριμένη περιοχή. Επίσης ενδείξεις υπάρχουν για τον κόλπο της Κυπαρισσίας, εκεί όπου το 1978 η τότε ΔΕΠ είχε πραγματοποιήσει έρευνες, οι οποίες διακόπηκαν το 1982.
Σήμερα στο παρασκήνιο λέγεται ότι ενδεχόμενα άμεσα ενδιαφερόμενες ξένες ενεργειακές, πολυεθνικές εταιρείες – κολοσσοί θα είναι εκτός από τη Shell οι Amoco, Chevron, Exxon, Mobil, Shell , η Texaco, αλλά και …η BP
Στο παιχνίδι η BP
Το περασμένο καλοκαίρι δόθηκε η εντύπωση ότι άλλη μια εταιρεία – κολοσσός η BP είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για πετρελαϊκές έρευνες στην ανατολική Μεσόγειο. Σε πρακτικό επίπεδο, η BP είχε ξεκινήσει έρευνες για πετρέλαιο στον κόλπο της Σύρτης στη Λιβύη. Στην Ελλάδα το ενδεχόμενο γεώτρησης στη συγκεκριμένη περιοχή δεν πέρασε απαρατήρητο, όχι μόνο διότι το θέμα ήρθε στην επιφάνεια όταν στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος βρισκόταν το τεράστιο ζήτημα της μόλυνσης του κόλπου του Μεξικού, αλλά κυρίως διότι σε σοβαρούς κύκλους δημιουργήθηκε η πεποίθηση αναφορικά με το ενδεχόμενο γεωτρήσεων στο κοντινό Ιόνιο πέλαγος. Ένα σενάριο, το οποίο διακινήθηκε σε συγκεκριμένους κύκλους αναφερόταν στο ενδεχόμενο γεωτρήσεων σε βαθιά ύδατα, έως και στα 1500 μέτρα. Ωστόσο οι ευθύνες της BP για την κατάσταση στον κόλπο του Μεξικού και το γεγονός ότι το αμερικανικό κράτος την «καθίζει στο σκαμνί» δημιουργούν αμφιβολίες σχετικά με το αν πράγματι η BP θα έχει τελικά στο μέλλον τη δυνατότητα να προχωρήσει σε αυτές τις γεωτρήσεις. Και, μάλιστα, καλό θα ήταν να υπενθυμίζεται ότι το περασμένο καλοκαίρι η Ιταλία είχε εκφράσει τους προβληματισμούς της και το είχε πράξει μέσω του υπουργού Εξωτερικών Φράνκο Φρατίνι, ο οποίος είχε δηλώσει: «Όλοι παρακολουθούμε στενά τι κάνει η BP μετά τα ανησυχητικά γεγονότα στον Κόλπο του Μεξικού. Εάν συνέβαινε ένα ανάλογο περιστατικό στη Μεσόγειο, θα προκαλούσε ανεπανόρθωτη καταστροφή, καθώς συγκριτικά η Μεσόγειος είναι μια λίμνη».
newscode.gr