Νέοι τρόποι διάγνωσης και θεραπείας περισσότερων από 130 νευρολογικών παθήσεων μπορεί σύντομα να ενταχθούν στην κλινική πράξη, χάρη σε μία ...νέα μελέτη που ρίχνει φως στη γενετική και χημική σύσταση των νευρικών συνάψεων.
Βρετανοί επιστήμονες με επικεφαλής τον καθηγητή Σιθ Γκραντ του Ινστιτούτου«Wellcome Trust Sanger» του Κέμπριτζ, ανακάλυψαν περισσότερες από χίλιεςπρωτεΐνες και τα αντίστοιχα γονίδιά τους που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στηπρόκληση νόσων του κεντρικού νευρικού συστήματος, που «εδρεύει» στον εγκέφαλο.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένας «λαβύρινθος» εκατομμυρίων εξειδικευμένων νευρικών κυττάρων, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους μέσωδισεκατομμυρίων ηλεκτροχημικών συνδέσμων, που αποκαλούνται συνάψεις. Μέσαστις συνάψεις υπάρχουν πρωτεΐνες, οι οποίες συνδυάζονται μεταξύ και δημιουργούν μια «μοριακή μηχανή» που λέγεται «μετασυναπτική πυκνότητα».
Ο βασικός της ρόλος είναι να ελέγχει τη μετάδοση των ηλεκτρικών σημάτων μεταξύ των νευρώνων και οι ειδικοί εκτιμούν πως προκαλεί τη δυσλειτουργία των εγκεφαλικών συνάψεων, με συνέπειατην πρόκληση νόσων, αλλά και την επώδυνη αλλαγή της συμπεριφοράς του ασθενούς.
Αυτή η πολύπλοκη ομάδα πρωτεϊνικών μορίων προεξέχει από την μεμβράνη τωνσυνάψεων-υποδοχέων που δέχονται τα ηλεκτρικά μηνύματα από τα νευρικάκύτταρα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι πρωτεΐνες αυτές εμπλέκονται σεπολλές, αν όχι σε όλες, τις σοβαρές νευρολογικής φύσης εγκεφαλικές παθήσεις.
Στο πλαίσιο των πειραμάτων, οι ερευνητές αφαίρεσαν τις πρωτεΐνες των συνάψεων από δείγματα εγκεφαλικού ιστού ασθενών, οι οποίοι είχαν χειρουργηθεί στον εγκέφαλο. Συμπέραναν ότι τουλάχιστον 130 εγκεφαλικές παθήσεις σχετίζονται με την ύπαρξη αυτών πρωτεϊνών, πολύπερισσότερες από ό,τι περίμεναν οι επιστήμονες.
Όπως διαπιστώθηκε, η μετασυναπτικήπυκνότητα προκύπτει από το συνδυασμό 1.461 πρωτεϊνών, η κάθε μία από τις οποίες κωδικοποιείται (ελέγχεται) από ένα ξεχωριστό γονίδιο.
Για να υπάρξει καλύτερη αξιοποίηση των νέων επιστημονικών δεδομένων, οιβρετανοί ερευνητές τα δημοσιοποίησαν, ώστε να γίνουν κοινό κτήμα όλων τωνενδιαφερομένων επιστημόνων.
Ελπίζουν έτσι ότι ο πρώτος μοριακός χάρτης των ανθρώπινων συνάψεων -που δείχνει με ποιο τρόπο οι πρωτεΐνες και οι παθήσειςαλληλεξαρτώνται- θα συμβάλει στην ανακάλυψη νέων θεραπειών και έγκαιρων διαγνωστικών τεστ για πολλές ασθένειες.
Η νέα έρευνα εξάλλου αποκάλυψε ότι οι επίμαχες πρωτεΐνες μέσα στις συνάψειςέχουν βαθιές εξελικτικές ρίζες και παίζουν σημαντικό ρόλο σε διάφορες λειτουργίες της ψυχικής σφαίρας, όπως η μνήμη και η μάθηση, το συναίσθημα και η ψυχική διάθεση. Σε σχέση με άλλες πρωτεΐνες, οι συγκεκριμένες εξελίσσονται με πολύ πιοαργό ρυθμό.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Neuroscience.
tanea
