Πριν από πολλά χρόνια, νομίζω το 1995, είχα διαβάσει ένα ιδιαίτερα περίεργο επιστημονικό βιβλίο με τίτλο The Physics of Ο συγγραφέας ισχυρίζονταν πως είχε ανακαλύψει έναν μηχανισμό βασισμένο στους νόμους της φυσικής, δια του οποίου η ανθρωπότητα θα μπορούσε να κατακτήσει την αθανασία και να πετύχει ακόμη και την δευτέρα παρουσία! Και όλα αυτά, τα αποδείκνυε με εξισώσεις και αριθμούς!
Όπως λέει, ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να γίνει αυτό, είναι με τη χρήση υπολογιστών απέραντης μνήμης και δυνατότητας. Η εξέλιξη δηλαδή του ανθρώπου, θα επιτρέψει την συνεχή ανάπτυξη της επιστημονικής προόδου, με τελικό αποτέλεσμα τον έλεγχο του σύμπαντος. Σύμφωνα με τον Tipler, η όλη διαδικασία της εξέλιξης θα ολοκληρωθεί με τη δημιουργία μιας παντοδύναμης νόησης, η υπολογιστική ισχύς και η μνήμη της οποίας θα αναπτυχθεί με γεωμετρική πρόοδο, ξεπερνώντας τη κατάρρευση του σύμπαντος, και παρέχοντας άπειρο εμπειρικό χρόνο που θα χρησιμοποιηθεί για να «τρέξουν» ηλεκτρονικές προσομοιώσεις όλων των μορφών ευφυούς ζωής που πέρασε ποτέ από το σύμπαν.
Κουφαθήκατε; Έ λοιπόν, όσο παράξενα ακούγονται όλα αυτά σε εσάς σήμερα, άλλο τόσο παράξενα μου ακούστηκαν εμένα τότε. Μάλιστα, αμφιβάλλω και αν τελείωσα την ανάγνωση του βιβλίου. Έλα όμως που περιδιαβαίνοντας σήμερα στο διαδίκτυο, έπεσα επάνω σε ένα τωρινό άρθρο, που διαπραγματεύεται κάτι παρόμοιο. Και όπως όλα δείχνουν, ο Frank Tipler όχι μόνο δεν ήταν «πειραγμένος», αλλά σίγουρα ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του.
Σύμφωνα λοιπόν με τον Βρετανό μελλοντολόγο Ian Pearson, ο θάνατος θα πάψει να μας απασχολεί, το αργότερο ως το 2050. Πρόκειται για έναν από τους πολλούς ερευνητές, ειδικούς σε θέματα κυβερνητικής και τεχνητής νοημοσύνης, που συγκλίνουν στην ίδια βασική ιδέα: Γιατί να μην «ανεβάσουμε» όλα όσα υπάρχουν μέσα στο μυαλό, όλα δηλαδή όσα κάνουν έναν άνθρωπο να είναι άνθρωπος, σε έναν υπολογιστή, και στη συνέχεια να τα «κατεβάσουμε» σε ένα νέο σώμα; Αν το πετύχουμε, θα πετύχουμε και την αθανασία.
Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο, χρειάζονται περισσότερες πρόοδοι τόσο στο λογισμικό όσο και στο hardware των υπολογιστών, καθώς και πιο εξελιγμένα interfaces που να συνδέουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο με τον ψηφιακό. Όμως κάτι τέτοιο δεν είναι πλέον αδύνατο. Μπορούμε να το πετύχουμε μέσα στα επόμενα 40 χρόνια; Η απάντηση των ειδικών είναι: Ίσως και πολύ νωρίτερα. Αυτό που χρειάζεται είναι νέοι υπερταχείς υπολογιστές με πελώρια χωρητικότητα μνήμης. Και όπως πιστεύουν, όλα αυτά θα γίνουν πραγματικότητα μέχρι το 2020, σε δέκα μόλις χρόνια από σήμερα. Και αν υπάρξει και κάποια σημαντική εξέλιξη στους κβαντικούς υπολογιστές, αυτό το χρονικό διάστημα θα μειωθεί σημαντικά.
Μερικοί πάλι, δεν είναι τόσο αισιόδοξοι. Αρκούνται στην ιδέα της εικονικής αθανασίας. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, όλα όσα συνιστούν τον άνθρωπο, «φορτώνονται» σε ένα ψηφιακό avatar το οποίο επιβιώνει και λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο, 7 μέρες την εβδομάδα, μέσα σε ένα διαρκές και θεωρητικά αιώνιο διαδίκτυο.
Μήπως μιλάμε για επιστημονική φαντασία; Όχι βέβαια. Μια οργάνωση που ονομάζεται The Digital Immortality Institute, ήδη ερευνά τα παραπάνω. Και έχει καθορίσει πως τα τρία απαραίτητα πράγματα που χρειάζονται προκειμένου να επιτευχθεί η ψηφιακή αθανασία είναι: Εγγυημένη πρόσβαση στο διαδίκτυο, διασφάλιση της ακεραιότητας του avatar που αντιστοιχεί στον κάθε χρήστη, και τέλος η προϋπόθεση ότι η προσωπικότητα, η μνήμη, και όλα όσα συνιστούν τη μοναδικότητα ενός ατόμου, θα «φορτωθούν» στο ψηφιακό του αντίγραφο πριν το άτομο αυτό πεθάνει.
Για τον Pearson όμως, η εικονική πραγματικότητα δεν έχει ενδιαφέρον. Θέλει να πετύχει την πραγματική αθανασία, όπως το θέλει και ο Anders Sandberg ο οποίος είναι μέλος του κινήματος transhuman (πέραν του ανθρώπου). Ο Sandberg είναι πεπεισμένος ότι η απαραίτητη τεχνολογία είναι προ των πυλών. Και πιστεύει ότι το όραμα της αθανασίας θα γίνει πραγματικότητα εξαιτίας της επιθυμίας του ανθρώπου να σταματήσει τη γήρανση και να νικήσει τον θάνατο. Παράλληλα, ίσως λυθεί και το πρόβλημα του υπερπληθυσμού.
Ένας άλλος ομοϊδεάτης του, ο θεωρητικός της τεχνητής νοημοσύνης Eliezer Yudkowsky πιστεύει πως η τεχνολογία αυτή θα πρέπει να αναπτυχθεί σύντομα, και πριν την εξελίξει κάποια κακοπροαίρετη κυβέρνηση ή άλλη ομάδα. Θεωρεί την τεχνητή νοημοσύνη ως το κλειδί που θα ανοίξει την πόρτα της αθανασίας. Όμως αν γίνει, θα πρέπει να γίνει σωστά διότι αλλιώς οι συνέπειες θα είναι οδυνηρές.
Κάποιοι άλλοι πάλι, όπως ο 80χρονος πατέρας της τεχνητής νοημοσύνης Marvin Minsky, ο άνθρωπος που εφηύρε τα τεχνητά δίκτυα νευρώνων, και συνιδρυτής του εργαστηρίου τεχνητής νοημοσύνης του ΜΙΤ, πιστεύουν πως οι μάζες δεν μπορούν να χειριστούν την αθανασία και δεν την αξίζουν. Απομονωμένος στον ελιτίστικο ακαδημαϊκό του κόσμο, θεωρεί πως οι μόνοι που δικαιούνται να γίνουν αθάνατοι είναι οι επιστήμονες, που χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσουν το έργο τους, ενώ η υπόλοιπη ανθρωπότητα θα πρέπει να αρκεστεί στο φυσιολογικό όριο ζωής.
Παριστάνοντας τον Θεό, ο Minsky απορρίπτει τους ηθικούς προβληματισμούς και επιμένει πως κάτι τέτοια ζητήματα δεν αφορούν στους επιστήμονες. Η επιστημονική κοινότητα, λέει, δεν θα πρέπει να περιορίζεται από ρυθμίσεις, κανόνες, και νομοθεσίες. «Οι επιστήμονες δεν θα πρέπει να έχουν ηθική ευθύνη για τις εφευρέσεις τους, θα πρέπει να μπορούν να κάνουν απρόσκοπτα ότι θέλουν. Δεν πρέπει να υπόκεινται στο ίδιο αξιακό σύστημα με την υπόλοιπη ανθρωπότητα».
Κάτι τέτοιο βέβαια, είναι τρομακτικό. Θυμίζει την ιστορία του Δρος Φράνκεσταϊν.
Κάτι τέτοιο βέβαια, είναι τρομακτικό. Θυμίζει την ιστορία του Δρος Φράνκεσταϊν.
